Onderwijs Arena Digitale Workshop: Van moetivatie naar motivatie

Doelstelling

Aan het einde van deze themasessie:  

• Weet je welke factoren de motivatie van leerlingen (kunnen) beïnvloeden.  
• Weet je welke invloed je daar als docent op kunt hebben.  
• Weet je hoe je leerlingen heel gemakkelijk kunt demotiveren.

Inhoud

Het is de heilige graal van het onderwijs: motivatie. De motor die leidt tot leren. Maar hoe doe je dat, leerlingen motiveren? Er is geen eenvoudige manier om bij ongemotiveerde leerlingen de knop om te zetten naar gemotiveerd. Maar helemaal hulpeloos ben je niet als docent. Er zijn wel factoren die effect hebben op de motivatie van leerlingen, factoren waar jij invloed op kunt uitoefenen.  In deze themasessie gebruiken we de zelfdeterminatietheorie, een van de meest gebruikte theorieën over motivatie. We proberen de principes van deze theorie te doorgronden en te vertalen naar de dagelijkse lespraktijk. We gaan op zoek naar factoren die een gevoel van autonomie, een gevoel van competentie en een gevoel van sociaal verbonden zijn bij leerlingen verhogen. Je krijgt daarbij concrete toepassingen aangereikt om morgen uit te proberen in de les en zo een positieve invloed uit te oefenen op de motivatie van jouw leerlingen. Maar, leidt een hogere motivatie tot betere leerresultaten of werkt het ook of alleen andersom? Ook die vraag staat centraal in deze themasessie. Ook voor de omkering krijg je concrete toepassingen aangereikt: manieren om leerlingen te ondersteunen betere leerresultaten te halen en daarmee gemotiveerder te raken.

Zelfdeterminatietheorie

De zelfdeterminatietheorie (of Self Determination Theory in het Engels) van Richard Ryan en Edward Deci is een van de meest gebruikte theorieën over motivatie. Ze maakt om te beginnen onderscheid tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie, maar verdeelt die laatste ook weer in een aantal niveaus. Volgens Ryan en Deci moeten de drie basisbehoeftes autonomie, competentie en sociale verbondenheid vervuld zijn om intrinsieke motivatie te realiseren. Als docent heb je verschillende instrumenten om leerlingen autonomie te bieden, om bij te dragen aan een gevoel van competentie en om zorg te dragen voor sociale verbondenheid.  Steeds actueler is echter de vraag: leidt een hogere motivatie tot betere leerresultaten of werkt het andersom: betere leerresultaten leiden tot gemotiveerdere leerlingen? Recent onderzoek naar verschillende leerstrategieën laat zien dat je leerlingen heel goed kunt leren hoe ze het beste kunnen leren. Dat leidt vanzelfsprekend tot betere leerresultaten en dus ook tot een hogere motivatie.